Kagami-shi czyli wytwórcy luster (kagami) produkowali również tsuby, odlewając je, podobnie jak swoje lustra, z brązu lub również np. ze stopów nierafinowanej miedzi (yamagane).
Tsuby te są relatywnie rzadkie, nawet Sasano Masayki w swojej książeczce na ich temat omawia zaledwie nieco ponad dwadzieścia egzemplarzy.
Poniżej zamieszczam kilka przykładów tsub kagami-shi oraz luster z brązu. Porównajcie proszę motywy i technikę wykonania. Jedna z tsuba kagami-shi jest po prostu lustrem, w którym wycięto otwory (nakago-ana i kozuka hitsu ana).
Z mojego (przyznaję, skromnego) doświadczenia wynika, że lustro (kagami) wydaje się być lżejsze niż tsuba kagami-shi podobnej wielkości. Stąd też zapewne wątpliwości zgłaszane przez niektórych badaczy i dotyczące pochodzenia tych tsub. Osądźcie sami.
Tsubom kagami-shi nie poświęcano dotychczas zbyt dużej uwagi - moim zdaniem niesłusznie. Są one niezwykle eleganckie, mimo (a może właśnie dzięki) swej skromności. Niektóre motywy zdobnicze stosowane przez kagami-shi zostały zaadaptowane przez takich mistrzów jak Hirata Hikozo, który swe tsuby z irogane często zdobił podobnym do zdobień kagami-shi motywem okina-yasuri. Być może łączenie tych dwóch szkół jest zbyt daleko posunięte, ale moim zdaniem, warto się przyjrzeć jak bardzo okina-yasuri przypominają koncentryczne kręgi na niektórych tsubach kagami-shi.
Oczywiście tsuby kagami-shi dają również asumt do dyskusji nad walorami praktycznymi odlewu w porównianiu z metalem kutym. Wydaje się, że w przypadku metali kolorowych i ich stopów dyskusja ta jest bezprzedmiotowa (patrz dzwony czy też działa z brązu).
Zdjęcia pochodzą z:
Sasano Masayuki: "Kagamishi Tsuba" (Tokyo, 1980) www.tetsugendo.com, www.yamabushiantiques.com i www.kodogunosekai.com. Ostatnie dwa zdjęcia publikowane za uprzejmą zgodą Henry Wilson'a.
Z mojego (przyznaję, skromnego) doświadczenia wynika, że lustro (kagami) wydaje się być lżejsze niż tsuba kagami-shi podobnej wielkości. Stąd też zapewne wątpliwości zgłaszane przez niektórych badaczy i dotyczące pochodzenia tych tsub. Osądźcie sami.
Tsubom kagami-shi nie poświęcano dotychczas zbyt dużej uwagi - moim zdaniem niesłusznie. Są one niezwykle eleganckie, mimo (a może właśnie dzięki) swej skromności. Niektóre motywy zdobnicze stosowane przez kagami-shi zostały zaadaptowane przez takich mistrzów jak Hirata Hikozo, który swe tsuby z irogane często zdobił podobnym do zdobień kagami-shi motywem okina-yasuri. Być może łączenie tych dwóch szkół jest zbyt daleko posunięte, ale moim zdaniem, warto się przyjrzeć jak bardzo okina-yasuri przypominają koncentryczne kręgi na niektórych tsubach kagami-shi.
Oczywiście tsuby kagami-shi dają również asumt do dyskusji nad walorami praktycznymi odlewu w porównianiu z metalem kutym. Wydaje się, że w przypadku metali kolorowych i ich stopów dyskusja ta jest bezprzedmiotowa (patrz dzwony czy też działa z brązu).
Lustro - kagami (brąz, okres Muromachi)
Motyw zdobniczy - kwiaty wiśni (sakura)
Tsuba kagami-shi (z książeczki Sasano)
Oba otwory funkcyjne późniejsze, zaślepione.
Motyw zdobniczy - por. kagami powyżej
i tsuba poniżej
Tsuba kagami-shi, Muromachi.
Motyw zdobniczy: kamon klanu Hatakeyama i liście bambusa.
Kamon jest taki sam jak na tsubie powyżej,
wogóle ta tsuba wygląda prawie jak bliźniaczka
tsuby pokazanej przez Sasano.
Oba otwory funkcyjne późniejsze, jeden z nich
wyścielony suaka i zaślepiony katashirome.
lustro (kagami) - brąz, okres Momoyama,
motyw żółwia, żurawi i chryzantem.
Tsuba wykonana poprzez przeróbkę lustra (kagami).
Motyw żółwia, pancerza żółwia i żurawi.
W seppa dai spiłowany grzebiet żółwia
(por. kagami powyżej - na tej tsubie widać
jeszcze łapy żółwia z boków nakago-ana)
Rewers, jak przystało na byłe lustro, całkowicie gładki.
To znowu tsuba z książeczki Sasano:
widać na niej koncentryczne kręgi,
do których podobne są Okina-yasuri
Hirata Hikozo
Tsuba Ko-kagamishi, brąz, okres Nambokucho
(NBTHK origami z atrybucją Ko-Kagamishi)
z kolekcji Henry Wilson'a
Otwór funkcyjny późniejszy. Obfite pozostałości kuro urushi.
Intrygujące są nawiercenia po bokach nakago-ana.
Wspaniały, wczesny egzemplarz tego typu tsub.
Wspaniały, wczesny egzemplarz tego typu tsub.
Awers i rewers tsuby Ko-Kagamishi
Widać, że nie jest to modyfikacja lustra, lecz prawdziwa
tsuba, zaprojektowana i odlana jako tsuba właśnie
Sasano Masayuki: "Kagamishi Tsuba" (Tokyo, 1980) www.tetsugendo.com, www.yamabushiantiques.com i www.kodogunosekai.com. Ostatnie dwa zdjęcia publikowane za uprzejmą zgodą Henry Wilson'a.
